Αξιολόγηση Συνεδρίου

Το  Πανελλήνιο Συνέδριο που διοργάνωσαν η Ένωση Επιστημόνων Δυτικής Μακεδονίας Νικ. Κασομούλης  και το ΛΠΔΜ  με θέμα: η «Γλώσσα ως κώδικας επικοινωνίας και προϊόν πολιτισμού» διεξήχθη στην Κοζάνη  στην Αίθουσα του Λαογραφικού Μουσείου κατά τις ημέρες 28- με 30 Νοεμβρίου με ιδιαίτερη επιτυχία, χάρις στην αυξημένη συμμετοχή Εισηγητών και στην αφοσίωση που επέδειξε η πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής κ. Κάτια Βόντσα  και η πρόεδρος της  επιστημονικής επιτροπής κ. Γεωργία Καραμήτρου-Μεντεσίδη. Πολλές ευχαριστίες χρωστώ προσωπικά στον  Κώστα Παυλό εκ των μελών της οργανωτικής επιτροπής,  τον Κων/νο Γκουζγκούνη τεχνικό του Συνεδρίου και  ιδιαίτερα στον Αθανάσιο Πουπνάρα, Μέλος ΔΣ της ΕΕΔΜ ο οποίος "έσωσε" από τεχνικής άποψης το Συνέδριο κατά την δεύτερη μέρα διεξαγωγής του. Η έκδοση των πρακτικών θα επισφραγίσει, καθώς πιστεύω, την άρτια πραγματοποίηση των εργασιών τού συνεδρίου.

Οι εργασίες του Συνεδρίου κατανεμήθηκαν στις παρακάτω θεματικὲς ενότητες:

ΠΑΙΔΕΙΑ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ

Η ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΟΝ ΕΝΤΕΧΝΟ ΛΟΓΟ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΑΝΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Η ΓΛΩΣΣΑ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Οι θεματικές ενότητες διαταράχθηκαν σε ορισμένα σημεία λόγω  κολλήματος των Εισηγητών να βρίσκονται την συγκεκριμένη μέρα του συνεδρίου χωρίς ωστόσο αυτό να μειώνει την όλη εικόνα του  και την σπουδαιότητα του .Οι Εισηγητές υπήρξαν 32 και οι εισηγήσεις 34. Ήταν όλες πρωτότυπες πολύ υψηλού επιπέδου και αποτέλεσμα επίπονης έρευνας. Σε αυτό συμφώνησαν  και όσοι το παρακολούθησαν. 

Τα πορίσματα στα οποία συμφωνούν  οι απόψεις των περισσοτέρων Συνέδρων με κάποιες όπως είναι φυσικό διαφοροποιήσεις ­  σε επιμέρους θέματα είναι τα εξής: Σε πρώτο επίπεδο χρειάζεται ευρύτερη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση τού κόσμου σε θέματα της γλώσσας ώστε να εμβαθύνουν στους μηχανισμούς και να κατανοούν την μετεξέλιξη της. Επόμενο βήμα προς σ αυτήν την κατεύθυνση  αποτελεί  η ανάδειξη   της  ανθρωπιστικής  διάστασης  της γλώσσας σε συνδυασμό  πάντα  με την χρηστική της αξία. Με βάση τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα της γλώσσας να προσεγγιστεί εκ νέου  η σχέση της  με τον κόσμο και με τη νόηση, με τον νου τού ανθρώπου ώστε να γίνει κατανοητό πως η γλώσσα είναι ένα πολιτισμικό προϊόν το οποίο ακολουθεί πορεία ανάλογη με την πορεία του πολιτισμού τον οποίο πρεσβεύει.

Σε ένα δεύτερο στάδιο επισημάνθηκε  η κοινωνική διάσταση της γλώσσας. Σύμφωνα με αυτήν η γλώσσα εκφράζει διυποκειμενικά νοήματα και συνιστά την δομή της ίδιας της κοινωνικής πραγματικότητας. Η γνώση της γλώσσας και η γνώση του κόσμου δεν διαχωρίζονται. Η πρώτη συνιστά εργαλείο και φίλτρο από το οποίο κάθε φορά περνά η γνώση μας για τον κόσμο. Σε αυτό το πλαίσιο προσδιορίζεται, γενικά, ως όργανο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, το μέσο με το οποίο εκφράζει ο άνθρωπος τα συναισθήματά του και τις σκέψεις του. Φαινόμενο κατ’ εξοχήν πολύπλοκο (ατομικό συγχρόνως και κοινωνικό), η γλώσσα έχει αποτελέσει αντικείμενο διερεύνησης από διάφορες θεωρίες  και μεθοδολογικά πρότυπα που αποδεικνύουν  σε μεγάλο βαθμό την ποικιλία των επιστημών από την οποία μπορεί να μελετηθεί (θεωρία γλώσσας, κοινωνιογλωσσολογία, ψυχογλωσσολογία, φιλοσοφία) αλλά και τις επικρατούσες τάσεις ανάλυσης. Παράλληλα  προβλήθηκε σε σχέση με ζητήματα καθαρώς φιλοσοφικά και γνωστικά που σηματοδοτούν τη βασική της διάσταση να μεταδίδει και να αποκωδικοποιεί μηνύματα. Ως προς το τελευταίο αυτό σημείο ιδιαίτερα σημαντική είναι η σχέση της με τη νόηση και, γενικότερα, με τη σκέψη και ο ρόλος που παίζει ο συσχετισμός αυτός με τη μάθηση.

 Ένα επιπλέον συμπέρασμα το οποίο θα μπορούσε να προκύψει είναι ότι μόνη της η γλώσσα δεν είναι αρκετή για τη γνωστική ανάπτυξη, αλλά το άτομο που υστερεί στη γλωσσική λειτουργία, αναμφίβολα υστερεί και στη γνωστική ανάπτυξη . Το θέμα γλώσσα και μάθηση αποτελεί ένα από τα καίρια ζητήματα της εφαρμοσμένης γλωσσολογίας οι ποικίλες διαστάσεις της οποίας θα φανούν από την περαιτέρω ανάπτυξη. Η γλώσσα δεν είναι ο μοναδικός  παράγοντας ο οποίος προσδιορίζει την ανάπτυξη των διανοητικών  ενεργειών του ατόμου. Στη νοητική διαμόρφωση  και εξέλιξη των ανθρώπων συμβάλλει  και ο διάλογος με το περιβάλλον. Κατά τη μάθηση ο διάλογος αποκτά ιδιαίτερη σημασία, όταν η δράση του παιδιού στο περιβάλλον και η άντληση των εμπειριών του από αυτή μεταφράζονται σε γλωσσική μορφή.

 Πέρα από τη συμβολή του στην επιστημονική γνώση,  κάθε συνέδριο αποτελεί ιδανικό χώρο για τη δοκιμή ιδεών. Η καλύτερη χρονική στιγμή  για αυτή την διαδικασία δεν είναι, ασφαλώς, τα λίγα λεπτά που παραχωρούνται προς συζήτηση αμέσως μετά την κάθε ανακοίνωση και αυτό γιατί  ο χρόνος είναι περιορισμένος. Στην πραγματικότητα, οι πλέον εποικοδομητικοί διάλογοι γίνονται στο περιθώριο του συνεδρίου κατά την διάρκεια  διαλειμμάτων. Χωρίς την πίεση του χρόνου και του ακροατηρίου, υπάρχει η άνεση να διευκρινιστεί κάθε δυσνόητο σημείο, να κατατεθούν προτάσεις και να επισημανθούν τα κενά ή οι παραλείψεις  ορισμένης συλλογιστικής κατεύθυνσης. Είναι γεγονός  ότι τέτοιοι ασχεδίαστοι διάλογοι, που αποτελούν φυτώριο ιδεών, πλαισίωσαν  και αυτό το συνέδριο και τα πορίσματα τους θα χρησιμοποιηθούν από τους Εισηγητές για την πρόοδο του έργου τους                                                             
                                                      Η Πρόεδρος της ΕΕΔΜ
                                                           Όλγα Κούρτογλου